Ընդհանրապես մենք ավելի սովոր ենք նրան, որ ինչ-որ բան ինչքան մեծ է, այնքան լավ։ Բայց այս հարաբերակցությունը չի գործում պրոցեսորների և չիպերի արտադրության տեխնոլոգիայի դեպքում, քանի որ այստեղ ճիշտ հակառակն է։ Եթե նույնիսկ կատարողականի առումով մենք կարող ենք գոնե մի փոքր շեղվել նանոմետրային թվից, դա դեռ առաջին հերթին մարքեթինգի խնդիր է։
«nm» հապավումն այստեղ նշանակում է նանոմետր և երկարության միավոր է, որը մետրի 1 միլիարդերորդն է և օգտագործվում է ատոմային մասշտաբով չափումներ արտահայտելու համար, օրինակ՝ պինդ մարմիններում ատոմների միջև հեռավորությունը: Այնուամենայնիվ, տեխնիկական տերմինաբանության մեջ այն սովորաբար վերաբերում է «գործընթացի հանգույցին»: Այն օգտագործվում է պրոցեսորների նախագծման մեջ հարակից տրանզիստորների միջև հեռավորությունը չափելու և այդ տրանզիստորների իրական չափերը չափելու համար: Շատ չիպսեթ ընկերություններ, ինչպիսիք են TSMC-ը, Samsung-ը, Intel-ը և այլն, օգտագործում են նանոմետրային միավորներ իրենց արտադրական գործընթացներում: Սա ցույց է տալիս, թե քանի տրանզիստոր կա պրոցեսորի ներսում:
Ինչու ավելի քիչ նմ ավելի լավ է
Պրոցեսորները բաղկացած են միլիարդավոր տրանզիստորներից և տեղակայված են մեկ չիպի մեջ: Որքան փոքր է տրանզիստորների միջև հեռավորությունը (արտահայտված նմ-ով), այնքան դրանք կարող են տեղավորվել տվյալ տարածության մեջ: Արդյունքում կրճատվում է այն հեռավորությունը, որով անցնում են էլեկտրոնները աշխատանք կատարելու համար: Սա հանգեցնում է ավելի արագ հաշվողական աշխատանքի, ավելի քիչ էներգիայի սպառման, ավելի քիչ ջեռուցման և բուն մատրիցայի ավելի փոքր չափի, ինչը, ի վերջո, պարադոքսալ կերպով նվազեցնում է ծախսերը:
Այնուամենայնիվ, պետք է նշել, որ նանոմետրի արժեքի ցանկացած հաշվարկի համար գոյություն չունի ունիվերսալ ստանդարտ: Հետեւաբար, տարբեր պրոցեսոր արտադրողներ նույնպես հաշվարկում են այն տարբեր ձեւերով: Դա նշանակում է, որ TSMC-ի 10nm-ը համարժեք չէ Intel-ի 10nm-ին և Samsung-ի 10nm-ին: Այդ իսկ պատճառով, նմ-ի թիվը որոշելը որոշ չափով պարզապես մարքեթինգային թիվ է:
Ներկան և ապագան
Apple-ն օգտագործում է A13 Bionic չիպն իր iPhone 3 սերիայում, iPhone SE 6-րդ սերնդի, ինչպես նաև iPad mini 15-րդ սերնդի, որը պատրաստված է 5 նմ պրոցեսով, ինչպես Google Tensor-ն օգտագործվում է Pixel 6-ում: Նրանց անմիջական մրցակիցներն են Qualcomm-ի Snapdragon-ը: 8 Gen 1, որն արտադրվում է 4 նմ պրոցեսի միջոցով, և այնուհետև կա Samsung-ի Exynos 2200-ը, որը նույնպես 4 նմ է: Այնուամենայնիվ, պետք է հաշվի առնել, որ բացի նանոմետրային թվից, կան նաև այլ գործոններ, որոնք ազդում են սարքի աշխատանքի վրա, ինչպիսիք են RAM հիշողության քանակը, օգտագործվող գրաֆիկական միավորը, պահեստավորման արագությունը և այլն:
Ակնկալվում է, որ այս տարվա A16 Bionic-ը, որը կլինի iPhone 14-ի սիրտը, նույնպես կարտադրվի 4 նմ պրոցեսի միջոցով: 3 նմ պրոցեսի օգտագործմամբ կոմերցիոն զանգվածային արտադրությունը չպետք է սկսվի մինչև այս տարվա աշուն կամ հաջորդ տարվա սկիզբ։ Տրամաբանական է, որ այնուհետև կհետևի 2 նմ պրոցեսը, որի մասին IBM-ն արդեն հայտարարել է, ըստ որի այն ապահովում է 45%-ով ավելի բարձր կատարողականություն և 75%-ով ցածր էներգիայի սպառում, քան 7 նմ դիզայնը։ Բայց հայտարարությունը դեռ չի նշանակում զանգվածային արտադրություն։
Չիպի հաջորդ զարգացումը կարող է լինել ֆոտոնիկան, որտեղ լույսի փոքր փաթեթներ (ֆոտոններ) կշարժվեն սիլիկոնային ուղիներով ընթացող էլեկտրոնների փոխարեն՝ ավելացնելով արագությունը և, իհարկե, նվազեցնելով էներգիայի սպառումը: Բայց առայժմ դա պարզապես ապագայի երաժշտությունն է: Ի վերջո, այսօր արտադրողներն իրենք են հաճախ սարքավորում իրենց սարքերը այնպիսի հզոր պրոցեսորներով, որ նույնիսկ չեն կարողանում օգտագործել իրենց ողջ ներուժը և ինչ-որ չափով նաև զանազան ծրագրային հնարքներով սանձահարում են դրանց կատարումը։